Huidig beleid

In mei 2019 stelde de gemeente samen met acht regionale partners de Regionale Adaptatie Strategie (RAS) Rijk van Maas en Waallink naar pdf bestand vast. Hierin staan de visie en de ambities om in 2035 een klimaatbestendige regio te zijn.

Samen met ruim dertig lokale en regionale partijen heeft de gemeente in juni 2019 het RAS-Manifest ondertekend. Met deze ondertekening kwamen alle partijen overeen om de komende jaren zelfstandig en gezamenlijk invulling te geven aan het klimaatbestendig en waterrobuust maken van het Rijk van Nijmegen en het Land van Maas & Waal.

Alleen een regionale visie is echter niet genoeg. De gemeente heeft daarom voor haar dorpen een eigen Lokaal Uitvoeringspro­gramma (LUP) Klimaatbestendig West Maas en Waal 2020 – 2023link naar pdf bestand vastgesteld. Dit programma geeft een concreet beeld van hoe we onze visie en ambities gaan realiseren voor natte, droge en hete perioden. Dit heeft geresulteerd in een lokaal uitvoeringsprogramma met bijbehorende maatregelagenda, die ook raakvlakken heeft met het buitengebied.

Maatregelagenda

De maatregelagenda beschrijft voor elk dorp in de gemeente welke maatregelen er worden genomen in de periode 2020-2023. De drie belangrijkste categorieën:

  • Groen:
    de gemeente maakt de openbare ruimte groener door bomen te planten, verharding te verwijderen en groene corridors aan te leggen. Groene corridors zijn wegen met veel groen die de dorpen met het buitengebied verbinden.
  • Aangename openbare ruimte:
    om de openbare ruimte voor mensen een aangename plek te laten zijn, plaatst de gemeente bankjes en watertappunten. Ook legt ze wandelpaden aan.
  • Waterrobuust:
    de gemeente leidt water naar plekken waar het niet voor overlast zorgt. Dat kan door groenstroken en watergangen aan te leggen.

Daarnaast is samen met de acht regionale partners een Regionaal Uitvoeringsprogramma (RUP) opgesteld waarin regionale maatregelen en activiteiten zijn vastgelegd. Dit RUP maakt onderdeel uit van ons LUP,

"wat regionaal kan doen we regionaal,
wat lokaal moet, doen we lokaal".

Eén van de onderdelen uit het RUP is dat de regio gezamenlijk een maatregelenagenda voor klimaatadaptatie in het buitengebied gaat opstellen.

Trends en ontwikkelingen

Kenmerkend voor de oeverwallen zijn de bosschages, waterpartijen en lanen als onderdeel van (voormalige) kastelen en landgoederen, de oude wielen en kolken die herinneren aan dijkdoorbraken en de vele boomgaarden. Door veranderingen in het klimaat komen deze onderdelen meer onder druk te staan. De droogte heeft onder meer invloed op de stabiliteit en inrichting van (natuurvriendelijke) oevers en naastgelegen wegen. Daar waar natte natuur aanwezig is moet worden voorkomen dat langdurige droogte leidt tot onherstelbare schades aan de natuurwaarden.

Bij hevige en/of langdurige neerslag kan zowel de oeverwal als het lager gelegen gebied overlast of schade ondervinden. Afstromend regenwater leidt tot schades door afspoeling en inundatie. Ook overlast op percelen en wegen kan optreden. Het is nodig om het water meer ruimte te bieden. Waar mogelijk moet worden gezocht naar het ontstenen van de inrichting, zodat regenwater kan wegzijgen naar de bodem en het grondwaterpakket kan aanvullen. Ook moet worden gezocht naar mogelijkheden om water te bufferen.

De gevoelstemperatuur in periode van extreme hitte heeft negatieve invloed op inwoners, ondernemers en gebruikers van de oeverwallen. Daar waar mogelijk en nodig moet meer gekeken worden naar het vergroten van de aanwezige schaduw(plekken). Hiermee wordt ook de invloed van gevoelstemperaturen verminderd.

Ambities en keuzes

De gemeente West Maas en Waal wil in 2035 (maar moet in 2050) klimaatbestendig en waterrobuust zijn. Dit geldt ook voor het buitengebied.

Op de korte termijn gaan we in beeld brengen hoe we in het buitengebied wateroverlast tot een minimum kunnen beperken en de droogte te lijf kunnen gaan. Op basis hiervan wordt een ‘gebiedsagenda aanpak droogte en wateroverlast’ ontwikkeld die gericht is op het versterken van de groenblauwe structuur. Hierin worden kwetsbaarheden in beeld gebracht en maatregelen opgenomen. Waterschap Rivierenland en provincie Gelderland zijn trekkers van de agenda en als gemeente dragen wij bij om deze ambities te realiseren.

Ambities voor agrarische percelen

Samen met onze gebiedspartners stellen we een concreet plan op om het watervasthoudend vermogen van landbouwpercelen en het organisch stofgehalte in de landbouwpercelen aanzienlijk te verhogen.

Waterbesparende maatregelen in de landbouw worden zo veel mogelijk toegepast, zodat bij droogte efficiënt kan worden omgegaan met het beschikbare water. De gemeente draagt daarin bij door groenstroken te beschermen en geschikt te maken voor waterberging. Op particulier terrein is het noodzakelijk dat waterbuffering plaatsvindt, bijvoorbeeld door de aanleg en/of instandhouding van perceelsloten. Opgeslagen water is goed te gebruiken voor besproeiing van groen en gewassen in droge tijden. Het liefst aan de westzijde van onze gemeente, waar we amper water naartoe kunnen brengen, maar ook op andere plekken in het buitengebied. Daarnaast gaan we onderzoeken of het nodig is om één of meer extra retentiebekkens te realiseren. De gemeente ondersteunt bedrijven waar nodig met advies of koppelkansen.

Ambities voor (natte) natuur

Samen met onze gebiedspartners, waaronder natuurorganisaties, stellen we een plan op over behoud en ontwikkeling van klimaatrobuuste (natte) natuur. Nieuwe plannen voor landschap en natuur in het buitengebied worden klimaatbestendig opgesteld. De (natte) natuur is in 2035 bestand tegen langdurige droogte en extreme regenval. Maatregelen die hiervoor nodig zijn, pakken wij samen met onze gebiedspartners op. Eén van de maatregelen is onderzoeken of het water uit de ontgrondings­plassen kan worden ingezet ten behoeve van de natuur, recreatie en landbouw.

Ambities voor wonen, recreatie en overige activiteiten

Door de gemeente en haar gebiedspartners wordt gewerkt aan de verbetering van de interactie tussen stedelijk en landelijk gebied ten gunste van de klimaatbestendigheid van beide gebieden. Bij nieuwe bebouwing en voorzieningen wordt klimaatbestendigheid meegenomen in de locatiekeuze, ontwerp en inrichting. In regionaal verband wordt onderzocht of bebouwing en recreatievoorzieningen (zoals stallen en bungalows) in het buitengebied klimaatbestendig zijn (of kunnen worden). Wij werken samen aan plannen en uitvoeringsmaatregelen ter verbetering hiervan.

We pakken, waar nodig, locaties die gevoelig zijn voor extreme hitte aan. We verwachten dat de problematiek in het landelijk gebied kleiner is dan in stedelijk gebied. De opgave wordt met de eerder genoemde ‘gebiedsagenda aanpak droogte en wateroverlast’ door waterschap en provincie in beeld gebracht. Als er een opgave voor onze gemeente ligt, dan pakken we deze integraal met toekomstige inrichtingsmaatregelen op. Te denken valt daarbij aan het creëren van koelte plekken en groene corridors voor recreanten, maar ook voor dieren. Dit laatste kan door eigenaren zelf worden gerealiseerd door bijvoorbeeld de aanleg van (solitaire) bomen in weilanden.

Resultaat in 2035

In 2035 is het landelijk gebied in van West Maas en Waal voorzien van een klimaatrobuuste groenblauwe structuur. De agrarische sector en de natuurgebieden zijn bestand tegen langdurige droogte en extreme regenval. Hittebestrijding in het buitengebied is geen urgentie meer en draagt zelfs bij aan het oplossen van klimaatknelpunten in het stedelijk gebied. Daarnaast zijn de recreatievoorzieningen en de bebouwing klimaatbestendig zodat het er bij droogte, extreme neerslag en hitte ‘goed toeven’ is.

Heeft u gevonden wat u zocht?